Khi Con Thất Vọng Vì Không Giỏi Như Mong Đợi – Cha Mẹ Nên Nói Gì Để Con Không Mất Niềm Tin Vào Chính Mình?

Có những khoảnh khắc làm cha mẹ đau lòng nhất không phải khi con bị điểm kém, mà là khi nghe con thì thầm:

“Mẹ ơi, con học mãi mà vẫn không giỏi…”

“Con đã cố gắng hết sức rồi mà sao vẫn không được điểm cao…” Lúc ấy, cha mẹ chỉ ước có thể ôm con thật chặt và nói một điều gì đó đủ dịu dàng để xoa dịu nỗi buồn trong con, đủ vững vàng để con không nghi ngờ chính mình, và đủ đúng để con không bỏ cuộc giữa chừng.

Thực tế, thất vọng vì chưa giỏi là một cảm xúc rất phổ biến ở trẻ – đặc biệt là những đứa trẻ có ý thức, có trách nhiệm và luôn muốn làm tốt. Nhưng cách cha mẹ phản hồi trong khoảnh khắc ấy sẽ quyết định:

👉 con đứng lên mạnh mẽ hơn, hay

👉 con thu mình lại và tin rằng “mình không đủ tốt”.

Khi kết quả không như mong đợi – điều con thật sự cần là gì?

Bản năng của người lớn thường là:

- Đưa lời khuyên

- Phân tích đúng – sai

- So sánh để “tạo động lực”

- Hoặc trấn an vội vàng: “Không sao đâu, lần sau cố lên.”

Nhưng với trẻ, điều đầu tiên con cần không phải là lời khuyên, mà là:

- Được công nhận cảm xúc

- Được thừa nhận nỗ lực

- Được tin tưởng vô điều kiện

Khi chưa được lắng nghe, mọi lời khuyên đều trở nên xa cách.

5 điều cha mẹ nên nói để giúp con vượt qua cảm giác thất vọng

1. “Mẹ thấy con đã rất cố gắng – điều đó đáng trân trọng hơn cả kết quả.”

Câu nói này nghe có vẻ đơn giản, nhưng lại có sức chữa lành rất lớn.

👉 Nó giúp con hiểu rằng:

- Giá trị của con không nằm ở điểm số

- Sự cố gắng được nhìn thấy và ghi nhận

- Con không bị đánh giá chỉ vì kết quả chưa tốt

Về lâu dài, trẻ sẽ hình thành tư duy bền bỉ: “Mình được ghi nhận vì nỗ lực, nên mình có thể tiếp tục cố gắng.”

2. “Con cảm thấy buồn vì kết quả phải không? Mình cùng ngồi xuống và nói chuyện nhé.”

Đừng vội nói “Không sao đâu” khi con đang buồn. Với trẻ, câu nói ấy đôi khi mang nghĩa: “Cảm xúc của con không quan trọng.”

Thay vào đó:

- Gọi tên cảm xúc của con

- Cho con không gian để nói

- Lắng nghe mà không phán xét

Khi được lắng nghe, não bộ con sẽ dịu lại. Khi cảm xúc ổn định, con mới có thể suy nghĩ và học hỏi.

3. “Ai cũng từng làm chưa tốt – cả mẹ, cả ba, cả những người rất giỏi.”

Trẻ thường nghĩ:

“Chỉ mình con kém.”

“Người giỏi chắc không bao giờ thất bại.”

Câu nói này giúp con hiểu

- Thất bại là một phần bình thường của quá trình trưởng thành

- Người thành công không phải là người không bao giờ sai, mà là người không bỏ cuộc sau khi sai

Cha mẹ có thể chia sẻ một câu chuyện thật của chính mình – điều đó tạo sự kết nối rất sâu.

4. “Điều quan trọng là mình học được gì từ lần này, chứ không phải mình giỏi ngay lập tức.”

Đây chính là cách nuôi dưỡng tư duy phát triển (growth mindset).

👉 Thay vì:

“Con không có năng khiếu”

“Con không hợp môn này”

Con sẽ học cách tự hỏi:

“Mình có thể làm khác đi ở đâu?”

“Lần sau mình cần điều chỉnh điều gì?”

Trẻ có tư duy phát triển sẽ:

- Ít sợ sai

- Dám thử

- Dễ tiến bộ hơn trong dài hạn

5. “Mẹ luôn tin vào con – dù con đang ở giai đoạn nào.”

Sự tin tưởng vô điều kiện từ cha mẹ là nguồn sức mạnh tinh thần lớn nhất của trẻ.

Có những lúc:

- Con không tin vào bản thân

- Con thấy mình tụt lại phía sau

- Con muốn bỏ cuộc

Nhưng chỉ cần biết rằng:

“Có người vẫn tin mình, dù mình chưa giỏi”

Con sẽ có thêm lý do để tiếp tục cố gắng.

Vì sao nhiều đứa trẻ học chăm vẫn hay thất vọng về bản thân

Từ góc nhìn giáo dục và sinh trắc học, có 3 nguyên nhân phổ biến:

1. Con đang học không đúng với cách não bộ tiếp nhận

Có trẻ học rất tốt khi:

- Được nhìn hình ảnh

- Được nghe giải thích

- Được thực hành

Nếu bị ép học theo một cách không phù hợp, con sẽ rất cố gắng nhưng hiệu quả thấp, dẫn đến thất vọng.

2. Con bị so sánh (dù vô tình)

Những câu nói như:

“Bạn kia làm được mà”

“Ngày xưa mẹ học có cần như vậy đâu”

Dễ khiến con:

- Tự nghi ngờ giá trị bản thân

- Nghĩ rằng mình “kém hơn người khác”

3. Con chưa hiểu rõ thế mạnh của chính mình

Mỗi đứa trẻ có:

- Năng lực nổi trội khác nhau

- Nhịp phát triển khác nhau

- Con đường riêng để tỏa sáng

Khi chỉ nhìn vào điểm yếu hoặc điểm số, con rất dễ quên mất những gì mình đang làm tốt.

Cha mẹ có thể làm gì để giúp con không mất niềm tin?

- Chuyển từ kết quả → quá trình

- Chuyển từ so sánh → ghi nhận

- Chuyển từ kiểm soát → đồng hành

- Giúp con hiểu rõ thế mạnh bẩm sinh của mình

Sinh trắc vân tay, khi được ứng dụng đúng cách, không phải để “dán nhãn” con, mà để:

- Hiểu cách con học hiệu quả nhất

- Nhận diện năng lực nổi trội

- Điều chỉnh kỳ vọng cho phù hợp

- Đồng hành nhẹ nhàng hơn

Thông điệp cuối cùng dành cho cha mẹ

Sự kỳ vọng của người lớn, nếu đặt sai chỗ, có thể trở thành gánh nặng.

Nhưng nếu được gói bằng sự thấu hiểu – tin tưởng – đồng hành, nó sẽ trở thành động lực mạnh mẽ nhất giúp con trưởng thành.

👉 Con không cần cha mẹ hoàn hảo.

👉 Con cần cha mẹ hiểu mình và tin mình.

Và đôi khi, chỉ một câu nói đúng lúc…

…có thể cứu lấy niềm tin của con vào chính bản thân mình.

Việt Wisdom luôn đồng hành cùng cha mẹ trên hành trình nuôi dạy con bằng sự thấu hiểu, khoa học và yêu thương.

---------------------

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN QUỐC TẾ VIỆT WISDOM

Địa chỉ:

📌Cs1: 108 Tôn Đức Thắng - Phường Bà Rịa - TP HCM

📌Cs2: 12 Ngô Tất Tố - Phường Mỹ Thạnh Tây – TP HCM

Hotline: 0828 505 607

Email: vietwisdomedu@gmail.com

Website: vietwisdom.com.vn

Fanpage: SinhTracVanTayVietWisdom

Xem thêm

Tin tức ,