Hiểu sai về hướng nghiệp

Trong nhiều năm làm công tác tư vấn giáo dục & hướng nghiệp, Viet Wisdom gặp không ít phụ huynh vẫn mang trong mình một suy nghĩ quen thuộc:

“Con còn nhỏ, học cho tốt đã, lớn lên rồi tính nghề sau cũng chưa muộn.”

Thế nhưng, thực tế lại cho thấy điều ngược lại. Khi việc định hướng nghề nghiệp bị trì hoãn quá lâu, con trẻ dễ mất phương hướng, thiếu mục tiêu học tập, và đến khi phải chọn ngành – chọn trường, cả cha mẹ lẫn con đều lúng túng.

1️⃣ Sai lầm phổ biến: Nghĩ rằng “hướng nghiệp sớm khiến con bị bó buộc”

Rất nhiều cha mẹ lo ngại rằng hướng nghiệp sớm sẽ khiến con “hết động lực”, hoặc “bị giới hạn lựa chọn”.

Sự thật là: hướng nghiệp sớm không phải là ép con chọn nghề, mà là giúp con hiểu rõ năng lực – tính cách – sở thích của mình, để con có nền tảng tự tin hơn khi đưa ra quyết định sau này.

Một đứa trẻ hiểu mình mạnh ở đâu sẽ học tập chủ động hơn, hứng thú hơn và biết điều chỉnh khi gặp khó khăn.

Ngược lại, trẻ không biết mình hợp gì, chỉ học “cho xong” để làm hài lòng cha mẹ – sớm muộn gì cũng mất phương hướng và động lực phát triển.

2️⃣ Hệ quả của việc hướng nghiệp muộn: Chi phí sửa sai rất cao

Nhiều cha mẹ thường chỉ bắt đầu tìm hiểu về hướng nghiệp khi con đã học lớp 12 – lúc các kỳ thi đại học cận kề.

Khi đó, con vừa phải chạy đua với điểm số, vừa hoang mang giữa hàng trăm lựa chọn ngành nghề.

⛔ Kết quả là:

- Con chọn ngành theo cảm tính hoặc “nghe lời người khác”

- Học vài năm rồi nhận ra không hợp, phải đổi ngành hoặc bỏ học

- Mất 3–4 năm thanh xuân, hàng trăm triệu học phí và cả sự tự tin

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, 60% sinh viên tốt nghiệp không làm đúng ngành được đào tạo, và gần 70% sinh viên thừa nhận đã chọn sai ngành.

Những con số ấy không chỉ là dữ liệu, mà là lời cảnh tỉnh cho các bậc phụ huynh:

👉 Càng để muộn, chi phí sửa sai càng cao – cả về tiền bạc, thời gian và tâm lý của con.

3️⃣ Sai lầm thứ hai: Cha mẹ chọn ngành thay con

Không ít cha mẹ nghĩ rằng mình có nhiều trải nghiệm, hiểu rõ thị trường lao động nên có quyền “chọn giúp con”.

Nhưng thực tế, mỗi thế hệ khác nhau về bối cảnh, giá trị sống và xu hướng nghề nghiệp.

“Ngày xưa học ngành này ra dễ xin việc” – câu nói quen thuộc lại chính là nguyên nhân khiến nhiều bạn trẻ rơi vào vòng lặp bất mãn, chán học, chán làm.

Thế giới đang thay đổi nhanh chóng.

Những ngành nghề “hot” hôm nay có thể biến mất hoặc bị AI thay thế chỉ sau 5 năm.

Điều quan trọng không phải là ngành nghề nào đang hot, mà là con bạn có phù hợp và có thể phát triển bền vững trong ngành đó hay không.

4️⃣ Hướng nghiệp không chỉ là chọn ngành – mà là hiểu chính mình

Một trong những hiểu lầm lớn nhất là nghĩ rằng “hướng nghiệp = chọn ngành học”.

Thực tế, hướng nghiệp là cả một quá trình giúp con hiểu sâu về bản thân:

- Hiểu năng lực bẩm sinh (logic, sáng tạo, ngôn ngữ, cảm xúc, vận động…)

- Hiểu tính cách và cách con phản ứng với môi trường học tập, làm việc

- Hiểu động lực nội tại – điều khiến con hứng thú và nỗ lực lâu dài

- Hiểu xu hướng nghề nghiệp tương lai – ngành nào phù hợp với con người con.

Khi con hiểu rõ những yếu tố này, việc chọn ngành chỉ còn là bước cuối cùng trong hành trình khám phá bản thân.

5️⃣ Giải pháp: Hướng nghiệp khoa học bằng Sinh trắc học dấu vân tay

Một công cụ đang được nhiều phụ huynh và chuyên gia giáo dục tin tưởng hiện nay là Sinh trắc học dấu vân tay (STVT) – phương pháp khoa học giúp phân tích bản đồ năng lực bẩm sinh.

Kết quả STVT có thể giúp:

- Xác định chỉ số IQ – EQ – AQ – CQ nổi trội

- Hiểu rõ vùng não trội, cách học phù hợp và khả năng xử lý thông tinPhát hiện thiên hướng nghề nghiệp tự nhiên

- Gợi ý lộ trình phát triển học tập – nghề nghiệp cá nhân hóa

Nhờ đó, cha mẹ và con có cái nhìn khách quan hơn, tránh định kiến cảm tính và đưa ra lựa chọn dựa trên dữ liệu thật.

6️⃣ Cha mẹ nên làm gì để đồng hành cùng con?

🎯 1. Quan sát – lắng nghe – tôn trọng

Thay vì áp đặt, hãy quan sát cách con phản ứng với các hoạt động hàng ngày. Con thích làm việc nhóm hay cá nhân? Con sáng tạo hay cẩn trọng, tỉ mỉ?

🎯 2. Gợi mở thay vì ra lệnh

Thay vì nói “Con phải học ngành này”, hãy hỏi “Con có thấy hứng thú với lĩnh vực này không?”

Cách đặt câu hỏi giúp con cảm thấy được tôn trọng và có quyền quyết định.

🎯 3. Kết hợp công cụ khoa học & chuyên gia hướng nghiệp

Một bản phân tích STVT kết hợp buổi tư vấn 1-1 với chuyên gia sẽ giúp cha mẹ hiểu con toàn diện hơn, từ đó định hướng đúng ngay từ đầu.

7️⃣ Hướng nghiệp – Sự chuẩn bị chiến lược cho tương lai

Hướng nghiệp không phải là quyết định nhất thời, mà là bước chuẩn bị chiến lược để con có thể sống hạnh phúc, tự tin và phát huy hết tiềm năng.

Đừng chờ đến khi con “lạc đường” mới tìm bản đồ.

💖 Hãy để việc hướng nghiệp trở thành hành trình đồng hành yêu thương, nơi cha mẹ cùng con khám phá chính mình – thay vì một quyết định vội vàng khi kỳ thi đã đến gần.

“Hiểu con – chọn đúng – cùng con vững bước.”

Viet Wisdom – đồng hành cùng phụ huynh & học sinh trên hành trình hiểu mình và định hướng tương lai bền vững.

---------------------

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN QUỐC TẾ VIỆT WISDOM

Địa chỉ:

📌Cs1: 108 Tôn Đức Thắng - Phường Bà Rịa - TP HCM

📌Cs2: 12 Ngô Tất Tố - Phường Mỹ Thạnh Tây – TP HCM

Hotline: 0828 505 607

Email: vietwisdomedu@gmail.com

Website: vietwisdom.com.vn

Fanpage: SinhTracVanTayVietWisdom

Xem thêm

Tin tức ,

📌 “Hiểu Sai Về Hướng Nghiệp – Cha Mẹ Đang Làm Gì Sai?”